The Martian – Andy Weir 5/5

Uitgeverij: Random House Usa Inc

Verschijningsdatum: 2014

Genre: Science fiction, thriller

ISBN: 9780553418026

Prijs: €9.89

Stranded on Mars by a dust storm that compromised his space suit and forced his crew to leave him behind, astronaut Watney struggles to survive in spite of minimal supplies and harsh environmental challenges that test his ingenuity in unique ways. A first novelSix days ago, astronaut Mark Watney became one of the first people to walk on Mars. Now, hes sure hell be the first person to die there. After a dust storm nearly kills him and forces his crew to evacuate while thinking him dead, Mark finds himself stranded and completely alone with no way to even signal Earth that hes alive-and even if he could get word out, his supplies would be gone long before a rescue could arrive. Chances are, though, he wont have time to starve to death. the damaged machinery, unforgiving environment, or plain-old human error are much more likely to kill him first. But Mark isnt ready to give up yet. Drawing on his ingenuity, his engineering skills-and a relentless, dogged refusal to quit-he steadfastly confronts one seemingly insurmountable obstacle after the next. Will his resourcefulness be enough to overcome the impossible odds against him?

---

The Martian is een boek vol spanning. Zelfs na het zien van de film, en het einde dus te weten, is het een pageturner. Als lezer kijk je zowel door de ogen van astronaut Watney naar de missie als door die van verschillende NASA leiders. Je kan niet anders dan sympathie voelen voor de gestrande astronaut en hopen dat het hem uiteindelijk lukt om Mars levend te verlaten. The Martian is één van de beste boeken die ik dit jaar al heb gelezen.

Het boek begint wat trager doordat er best wat informatie is die je als lezer eerst moet weten voordat je verder kan. Aan de hand van dagboekfragmenten (eigenlijk logboeken) vertelt Watney wat hij meemaakt, beginnende bij Sol 6 wanneer alles misloopt op Mars. Weir heeft hier de ideale vertelformule voor zijn boek gevonden. Doordat Watney zijn verhaal zelf neerschrijft, leer je hem op een veel intiemere manier kennen dan wanneer er een neutrale verteller zou zijn geweest. De combinatie met af en toe mensen van NASA aan het woord te laten, zorgt voor een tweede spanningslijn in het boek omdat je als lezer hierdoor informatie bezit die Watney niet heeft. Daarnaast zorgen deze alinea’s ook voor de nodige onderbrekingen en pauzes. Want hoe interessant het leven op Mars ook is, na een tijd wordt het eentonig.

Naast de vertelwijze, is ook het hoofdpersonage perfect gekozen. Mark Watney is intelligent, hilarisch, vindingrijk en vooral ook heel erg herkenbaar. Uiteraard is zijn situatie uniek, maar zijn gedrag en opmerkingen zijn dat niet. En het is denk ik daarin dat auteur Andy Weir de essentie van het hele verhaal weet te vatten: in de menselijkheid van Watney. Want hoewel er nog nooit iemand op Mars is geweest, zijn er genoeg mensen op Aarde die met een bijna onmogelijke taak te maken krijgen die ze tot een goed einde moeten brengen.

De technische details die in het boek voorkomen zijn zo veel mogelijk tot een minimum beperkt en worden vaak uitgelegd door middel van een gesprek tussen iemand met veel kennis van het onderwerp en een leek. Dit zorgt voor een meer begrijpbare taal. Ondanks dat deze alinea’s niet storend zijn, had er misschien toch net wat meer aandacht besteed mogen worden aan het menselijke aspect van de missie in plaats van het technische. Watney zit alleen, voor onbepaalde tijd, op een planeet ver weg van alles en iedereen die hij kent en lief heeft. Hij slaagt erin om contact te krijgen met NASA, maar wat dit echt met een mens doet wordt amper getoond. Uiteraard is schrijven keuzes maken, maar ik denk dat niemand echt volledig bij zijn verstand zou blijven in de situatie waarin Watney zich bevindt. Zijn continue optimisme en geloof dat alles wel goed zou komen in combinatie met zijn blijvende gezondheid (heeft maanden op Mars zitten dan geen invloed op je lichaam?) is een beetje ongeloofwaardig.

Een andere kwestie die meer aandacht verdiende is: hoeveel moeite doe je om één iemand terug te halen van een andere planeet? Er zijn enkele discussies binnen NASA, maar deze hebben eerder te maken met het niet in gevaar brengen van andere crewleden en niet over het al dan niet terughalen van Mark Watney. Er worden miljoenen, misschien zelfs wel miljarden, dollars in de missie gestoken om hem thuis te brengen. Zou daar in realiteit niet meer protest over komen? Zou daar niet meer over gesproken en nagedacht worden? Het hoeft geen uitgebreide invalshoek te zijn in het boek, maar er zouden wel iets meer vraagtekens bij gezet mogen worden. Want hoewel we graag zouden willen van wel, heeft de realiteit geleerd dat ook een mensenleven een bepaalde waarde heeft en dat dit bedrag niet oneindig is…

The Martian is een science fiction thriller die je van begin tot einde in spanning houdt. Andy Weir slaagt erin om een unieke, ongewone en vooral onmogelijke situatie herkenbaar te maken voor de lezer. De briljante astronaut Mark Watney toont naast doorzettingsvermogen vooral de vindingrijkheid van de mens en diens wil om te leven. Ondanks dat er misschien meer aandacht besteed had mogen worden aan wat het psychologisch met iemand doet om maanden/jaren alleen op een planeet te zitten, is het verhaal toch vijf sterren waard. Eén voor de humoristische manier waarop Wantey zijn dagboeken schrijft, een tweede voor hoe Weir er in slaagt om zelfs de ingewikkeldste ruimteberekeningen eenvoudig neer te schrijven, een derde voor de NASA hoofdstukken die een fijne afwisseling zijn met het leven op Mars, een vierde voor de briljante oplossingen die Watney steeds weer weet te bedenken en een vijfde omdat ik zelfs na de film enkele keren gezien te hebben, de spanning nog steeds voelde. En dan weet je dat het een goed boek is.